1. Liên cầu khuẩn nhóm B là gì?
Liên cầu nhóm B (viết tắt là GBS) là loại vi khuẩn thường trú có ở đoạn
cuối ruột non của khoảng 15 - 40% phụ nữ khỏe mạnh và âm đạo hoặc trực tràng
của khoảng 10 - 30% thai phụ. Loại vi khuẩn này có thể truyền từ người mẹ sang
cho con trong khi sinh.
Liên cầu khuẩn nhóm B thường cư trú ở ruột non, âm đạo hoặc trực
tràng của nữ giới
Thai
phụ nhiễm GBS có nguy cơ cao đối với nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng
vết mổ, viêm nội mạc tử cung, thai lưu hoặc sinh non. Trẻ bị lây GBS từ mẹ có
thể bị viêm màng não, nhiễm trùng sơ sinh nặng dẫn đến tử vong,... Vì thế bác
sĩ sản khoa khuyến cáo cần làm xét nghiệm liên cầu khuẩn như
một loại xét nghiệm thường quy cho thai phụ trước khi sinh.
2. Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B ở thai phụ - những vấn đề cơ
bản
2.1. Vì sao thai phụ nên làm xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B?
Xét
nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B ở thai phụ là loại xét nghiệm sàng lọc lấy mẫu bệnh
phẩm là dịch âm đạo của thai phụ. Xét nghiệm thường được thực hiện ở phụ nữ
mang thai trong khoảng tuần thứ 35 - 37 (với trường hợp mang đơn thai) hoặc
trong khoảng tuần 32 - 34 (với trường hợp mang đa thai vì có nguy cơ đẻ non cao
hơn).
Thai
phụ bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B có thể bị rỉ ối, thai chậm
phát triển, sảy thai, thai lưu, sinh non, vỡ ối sớm,... Trẻ nhỏ bị nhiễm liên
cầu khuẩn nhóm B có thể xảy ra 2 trường hợp:
- Bị
nhiễm liên cầu khuẩn B khởi phát sớm: chủ yếu xảy ra ở 7 ngày đầu sau sinh. Có
tới 90% trẻ trong khoảng 12 - 24h sau sinh sẽ xuất hiện biểu hiện với các bệnh
lý như viêm màng não, viêm phổi, nhiễm trùng huyết. Có khoảng 6% trường hợp
trong số này bị tử vong và khoảng 7.4% trẻ sẽ phải chịu những di chứng nặng nề.
- Bị
liên cầu khuẩn B khởi phát muộn: thường xảy ra ở trẻ 07 - 90 ngày tuổi. Hệ lụy
của việc nhiễm GBS là trẻ sẽ bị viêm phổi, viêm màng não, viêm khớp, viêm xương
tủy, nhiễm trùng máu. So với loại GBS khởi phát sớm thì GBS khởi phát muộn ít
gặp hơn (chiếm khoảng 30% các trường hợp nhiễm bệnh) và tỷ lệ tử vong cũng thấp
hơn. Tuy nhiên, 1/2 số trẻ sống sót được sau GBS muộn sẽ chịu những di chứng
nặng nề cả về tinh thần lẫn thể chất.
Bị lây
nhiễm từ mẹ là nguyên nhân chính khiến cho trẻ nhỏ bị liên cầu khuẩn B. Vì thế,
việc thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B ở thai phụ là hết sức cần
thiết. Việc làm này được xem là phương án dự phòng trước khi chuyển dạ để có
biện pháp kịp thời ngăn ngừa lây truyền GBS cho con trong khi sinh, giúp loại
trừ nguy cơ mắc các biến chứng nguy hiểm do GBS cho trẻ đồng thời đảm bảo an
toàn cho cả thai phụ và thai nhi.
2.2. Quy trình thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B ở thai
phụ
Vào
thời điểm cần thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn như đã nói ở
trên, qua quá trình thăm khám phần phụ, bác sỹ sẽ lấy mẫu bệnh phẩm gửi ngay đến phòng xét nghiệm để nuôi cấy tìm
liên cầu B. Kết quả xét nghiệm sẽ có sau khoảng 3 - 5 ngày.
